Elbistan ekonomisinin büyük bir kısmını teşkil eden tarım hayah geçmişten günümüze kadar bu değerliliğini yitirmemiştir. Köyde yaşayan halkın hemen hepsi geçimini hayvansal ürünlerle bitkisel ürünlerden sağlamaktadır. Bunun yanı sıra şehir eşrafının da bir kısmı yine geçimlerini hayvansal ve bitkisel ürünlerden sağlamaktadırlar. Yalnız günümüzdeki tarımla olan uğraş ilkel bir tarım uğraşı değil tamamıyla makine uğraşı haline gelmiştir. Çiftçilik mesleğini sürdüren şahıslara ise bu makinalı tarım kolaylığından başka şehir merkezinde bulunan birçok resmi kuruluşta oldukça yardımcı olmaktadır. İlçede bulunan tarım kuruluşlarını şöyle sıralamak mümkündür.
1. İlçe Tarım Müdürlüğü, 2. Tarım Kredi Kooperatifleri, 3. Ziraat Bankası, 4. ŞekerBankı, 5. Sulama Amaçlı Kooperatifler, 6. Kalkınma Kooperatifleri, 7. Toprak Mahsulleri Ofisi, 8. Pancar Eğiticileri Kooperatifi, 9. Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı, 10. Meteoroloji, 11. Köy Hizmetleri Müdürlüğü, 12. Zirai Donabm Kurumu, 13. Pancar Bölge Şefliği, 14. Ziraat Odası Başkanlığı.
A. Toprak Durumu
İlçe topraklarımız her türlü zirai sistemin takibine elverişlidir. Ülkenin 5. büyük ovası olması nedeniyle de çevrenin bir zİrai ürünler ambarı haline gelen yöremiz, kendi ihtiyacından fazla olan ürünlerini çevre yerleşim merkezlerine satmaktadır. Yalnız ılıman iklim, ekimine müsait olmayan Elbistan arazisi, ılıman arazide ekilen ürünler dışında her türlü tarım bitkileri ekimine müsaittir. İlçemizde bulunan arazi dağılımı hektar olarak aşağıdaki şekilde sıralanmıştır.
• Yüz Ölçümü : 250.460 hektar
• Tanm Alanı : 73.640 hektar
- Sulu 56.140 hektar
- Sulanabilir 66.460 hektar
- Kıraç (sulanamaz) 51.040 hektar
• Orman Alanı : 3.570 hektar
• Çayır Mera : 31.300 hektar
• Tarım Dışındaki Arazi : 41.944 hektar
Tanm arazilerindeki kullanım ise şöyledir :
• Tarla : 168.542 hektar
• Meyvecilik : 3.643 hektar
• Sebzecilik : 455 hektar
• Bağ Alanı : 1.000 hektar
B. Su Durumu
Elbistan'ın 66.460 hektarlık arazisi çeşitli yollarla sulanmaktadır. Bu sulama yollarından biri yer üstü akarsularından sağlanmaktadır. Bu akarsular arasında belli başlı olanlardan: Ceyhan nehrini, Söğütlü çayını, Hurman çayını, Til suyunu sayabiliriz. Son zamanlarda Ceyhan nehri üzerinde kurulan sulama teşkilatlarıyla da sulanamayan arazilere su götürme çalışmaları yapılmış bu çalışmalarda yapılan sulamalarda oldukça başarı sağlanmıştrr. Kalealh Köyü civarında yapılan sulama kanalı ile bu civardaki 2.800 hektarlık arazi devlet tarafından sulanabilir hale gelmiştir.
Diğer bir sulama yolu olan yer alh sulamaları da yöremizde oldukça yaygın bir şekilde yapı1m*tadır. Bunun en büyük sebebi ise yöremizin yer alh suyu bakımından oldukça zengin olmasıdır. Yerüstü sulamalarında devletin katkılarını görmek mümkündür ancak yer alh sulamalarını çiftçilerimiz tamamen kendi çaba ve imkanlarıyla yapmaktadırlar. Bu yolla sulama yapan çiftçilerimiz 700'e yakın termik motorlu motopomp, 25 elektrik motorlu motopomp~ 55 adet santrafüj pompa, 200' e yakın derin kuyu sulama yollarıyla toplam 75.000' e yakın hektarlık araziyi tamamen kendi çaba ve imkanlarıyla sulamaktadırlar.
C. Üretim
Tarım bitkilerinden elde edilen ürünlerin en başında taneli bitkiler yer alır. Son dönem itibariyle taneli bitkilerden olan arpa ve buğdayın yanı sıra sulanabilir, arazinin artmasıyla ekimi geliştirilen bir başka taneli ürün ise ayçiçeği olmuştur. Taneli tarım bitkilerinden başka Elbistan Ovası içerisinde bakliyalın da önemi büyüktür.
Tablo 11: Elbistan' da 2000 Yılına Ait Tarım Bitkilerinden Elde Edilen Ürünler Cins, Birim ve Miktar Olarak Aşağıda Sıralanmıştır.
|
Ürün Adı |
Ekilen alan (hektar) |
Üretim (ton) |
|
Buğday |
50.000 |
100.000 |
|
Arpa |
30.000 |
66.000 |
|
Nohut |
26.000 |
20.000 |
|
Fasulye |
2.000 |
3.000 |
|
Kırmızı mercimek |
120 |
96 |
|
Fiğ |
150 |
160 |
|
Culban |
700 |
770 |
|
Şekerpancarı |
5.000 |
200.000 |
|
Ayçiçeği |
25.000 |
4.500 |
|
Soğan (kuru) |
150 |
1.200 |
|
Sarımsak (kuru) |
20 |
120 |
|
Patates |
500 |
8.500 |
|
Yonca |
60 |
110 yeşil |
|
|
|
450 kuru ot |
D. Sanayi Ürünleri
Yöremizde ekimi yapılan bitkilerden sadece şeker pancarı sanayi ürünü olarak elde edilmektedir. Elbistan' da ekimi yapılan ayçiçeği ve patates birer sanayi bitkisi olarak değil gıda maddesi olarak üretilmektedir. Ayçiçeği çerezlik, patates yemeklik olarak ekilmektedir.
Pancar Ekim Bölgeleri ve Ekim Şartları
Elbistan Pancar Bölge Şefliği'ne ait Şeker Fabrikası içerisinde iki adet kantar mevcut olup bu kantarlardan bir tanesi ile yöremiz çiftçilerinden gelen pancarIarın tartımı yapılmaktcı diğeri ile de dış bölgelerden müteahhide getirilen pancarlar tartılmaktadır.
Tablo 12: Elbistanda Çiftçi Sayısının Araziye Göre Dağılımı
|
Birim |
Çifti Sayısı |
Arazi (dekar) |
|
Elbistan |
52 |
766 |
|
Ağlıca |
101 |
1.557 |
|
Akbayır |
79 |
772 |
|
Akveren |
112 |
2.078 |
|
Anbarcık |
71 |
796 |
|
Balıkcıl |
157 |
3.196 |
|
Çatova |
225 |
4.019 |
|
Çıtlık |
58 |
686 |
|
Dağdere |
81 |
1.424 |
|
Demircilik |
174 |
1.316 |
|
Doğanköy |
178 |
2.369 |
|
Çiçek |
134 |
1.139 |
|
Eldelek |
75 |
1.207 |
|
Elembey |
195 |
3.553 |
|
Evcihüyük |
12 |
102 |
|
Geçit |
115 |
1.428 |
|
Gündere |
38 |
331 |
|
Güvercinlik |
94 |
1.006 |
|
Hasankendi |
82 |
1.165 |
|
Izgın |
263 |
3.413 |
|
Karaelbistan |
186 |
2.295 |
|
Karahüyük |
294 |
4.564 |
|
Kışla |
59 |
1.393 |
|
Küçük yapalar |
31 |
343 |
|
Yapraklı |
157 |
1.905 |
|
Büyük yapalak |
35 |
393 |
|
İğde |
267 |
5.127 |
|
TOPLAM |
3.275 |
48.513 |
Ekim şartlan ise daha önceki yıllara ait çiftçilik istihsali arazi hastalık ve haşere durumları dikkate alınarak bölge kontenjanı mevcut köylere Pancar Bölge Şefliği tarafından pancann ekimi yapılmaktadır.
Tablo 13 : Son Beş Yılda Pancar Ekimi Yapılan Alan, Elde Edilen Pancar Miktarı ve Üreticiye Ödenen Para Miktarı.
|
Yılı |
Ekilen Dekar |
Elde Edilen
Ürün (Toplam
Fireli) |
Pancar Fiyatı TL/KG |
|
1995 |
77.073 |
319.904 |
46.88 |
|
1996 |
141.244 |
532.945 |
84.72 |
|
1997 |
139.824 |
583.304 |
144.75 |
|
1998 |
228.680 |
1.090.814 |
200.49 |
|
1999 |
199.548 |
2.968.971 |
344.68 |
E. Bağ ve Bahçe Ürünleri
a. Meyvecilik
Diğer tarım ürünlerindeki arhşlara paralelolarak meyve yetiştiriciliği de son yıllarda İyice gelişmiştir.
Meyvecilikteki üretimin büyük bir kısmını kayısı, elma ve armut oluşturmaktadır. Bilhassa kayısı üretimi yöremizde iyice gelişmiş neredeyse kayısı memleketi olarak Malatya havalisiyle yarışabilecek duruma gelmiştir.
Tablo 14 : 2000 Yılında Elde Edilen Meyve Miktarı
|
Ürün Adı |
Dikili Alan (hektar) |
Üretim (ton) |
|
Kayısı |
2.100 |
6.580 |
|
Elma |
200 |
772 |
|
Armut |
30 |
234 |
|
Dut |
30 |
108 |
|
Şeftali |
30 |
65 |
|
Vişne |
22 |
89 |
|
Kiraz |
20 |
80 |
b. Bağcılık ve Sebzecilik
Elbistan' da üretimi yapılan yaş ve kuru üzüm miktannda geçmiş yıllara göre bir düşüş görülmüştür. Bunun sebebi ise dikimi yapılan bağ alanlanınn daralmasıdır. 1972 yılında bağcılıktan toplam 18.000 ton üzün elde edilirken 1997 yılında ise bu rakam 4.175 tona düşmüştür.
Elbistan' da ekimi ve dikimi yapılan sebzeler yörenin sulak mevkilerinde yetiştirilmektedir. Bölgemizde yetiştirilen sebzeler tamamen yöremiz dahilinde tüketilmektedir.
Tablo 15 : İlçemizde 2000 Yılında Elde Edilen Sebze Miktarları
|
Ürün Adı |
Dikil Alan (hektar |
Üretim (ton) |
|
Biber |
60 hektar |
527 |
|
Domates |
145 hektar |
2.350 |
|
Taze Fasulye |
25 hektar |
250 |
|
Hıyar |
100 hektar |
120 |
|
Kabak |
25 hektar |
375 |
|
Lahana |
95 hektar |
6.650 |
|
Maydanoz |
2 hektar |
35 |
|
Sarımsak (taze) |
5 hektar |
210 |
|
Soğan (taze) |
15 hektar |
- |
F. Üretimi Artıran Faktörler
Üretimi artıran faktörler arasında, konunun başında da belirttiğimiz gibİ, tanm aletleri ilk sırayı almaktadır. Tanmda makinalaşma başladıktan sonra tanm alan1an İyice genişlemiş, hasat zamanında meydana gelen ürün kayıplan ise en aza İndirgenmeye çalışılmıştır.
Tablo 16 : İlçemizin 1997 Yılındaki Tarımsal Alet ve Makine Durum
|
Toplam Traktör Sayısı |
1610 |
|
Römork |
1.775 |
|
Krema Makinası |
720 |
|
Termik Motorlu Motopomp |
16 |
|
Elektrik Motorlu Motopomp |
16 |
|
Derin Kuyu Pompa |
76 |
|
Motorlu Pülverizatör |
62 |
|
Kuyruk Milinden Hareketli Pülverizatör |
70 |
|
Sırt Milinden Hareketli Pülverizatör |
45 |
|
Yem Kırma Makinası |
9 |
|
Selektör |
6 |
|
Biçerdöver |
38 |
|
Harman Makinası |
190 |
|
Kimyasal Gübre Dağıtıcısı |
450 |
|
Pancar Mibzeri |
85 |
|
Üniversal Mibzer |
6 |
|
Kombine Tahıl Mibzer |
295 |
|
Tahıl Mibzeri |
190 |
|
Traktörle Çekilen Çapa Mak. |
34 |
|
Merdane |
185 |
|
Kültivatör |
1.595 |
|
Toprak |
70 |
|
Ark Pulluğu |
450 |
|
Kulaklı Traktör Pulluğu |
1.710 |
Üretimi arman bir başka faktör de arazilerde yapılan gübrelemedir. Tarım arazilerinin gübrelenmesi bitkilerdeki verim oranını yükseltmektedir.
Tablo 17: Elbistan'da 2000 Yılında Tanm Alanlarında Kullanılan Kimyevi Gübre Miktarlan
|
Cinsi |
Miktarı |
|
Üre |
1.384 |
|
Nitrat |
3.409 |
|
A.Sülfat |
12 |
|
S.P. |
131 |
|
D.A.P. |
2.187 |
|
Çiftlik Gübresi |
90.000 |