Anadolu'nun en eski yerleşme ve kültür merkezlerinden biri Elbistan'dır. Elbistan'ın eski tarihlerinden beri gerek tabii afetlere gerek sık sık istilalara uğraması birçok mimari ve kültür eserinin yok olmasına sebep olmuştur. Eskiden her cami medresesinin halk tarafından kurulup yönetilen gayri resmi birer okul ve kültür merkezi olduğu, baz camilerde de gayri resmi birer okul ve kültür merkezi olduğu, bazı camilerde de el yazması dini ve çeşitli ilmi kitapları kapsayan kütüphaneler bulunduğu anlaşılmaktadl)'. Ancak yukarıda değinilen nedenlerle bunların bugün ortada olmadığı görülmektedir.
Cumhuriyetten sonra bütün yurtta olduğu gibi, eğitim ve öğretim alanında Elbistan' da da yeni bir devreye girilmiş ve günümüze kadar hızla gelişmeler devam etmiştir. Bu sebeple ilçemizde okur yazar oranı oldukça iyidir. Bu oran şehir merkezinde köylere nazaran daha yüksektir.
Cumhuriyetten bu yana okul, öğrenci ve öğretmen sayısında da arhş görülmektedir. 1973 yılı itibariyle Elbistan'da 170 ilkokul, bir lise ve dört ortaokuı bulunmakta idi. 1973 yılı için ilkokullarda öğretmen sayısı 502, öğrenci sayısı 15.898'idi. Orta dereceli okulların öğrenci sayısı 16.898'dir. Orta dereceli okulların öğretmen sayısı 56, öğrenci sayısı 2.641'idi.
Elbistan' da ilköğretim 1911 yılına kadar mahalle mekteplerinde yürütülmekte idi. Mahalle mektepIeri ilkokul görevini görmekte idi ve ülkenin her tarafında eğitim ve öğretim bu şekilde verilmekte idi. Elbistan' da mahalle mektepIerinden en önemlileri üçer sınıftan oluşan Güneşli; Darpkapı ve Kızılcaoba mahallelerindeki mektepIerdi. Bundan başka beş sınıf ta tedrisat yapan rüştiye mektebi vardı. 1911 yılında halkın yardım ve teşebbüsleriyle eski Gazipaşa ilkokulu binası, Numune Mektebi İdadisi olarak yaptırılmış ve 1912 yılında da o zamanki tedrisat programına göre alh sınıflı ilkokul olarak öğretime açılmıştır.
Cumhuriyetin ilanından sonra numune mektebine Gazipaşa İlkokulu, Rüştiye Mektebi'ne İsmetpaşa İlkokulu adları verilmiştir. Bundan sonra ilçe merkezine ve zamanla köylere devlet tarafından okullar yaptırılmaya başlanmıştır. Devlet tarafından 1951 yılında Tepebaşı İlkokulu, 1954 yılında Kümbet İlkokulu, 1956 yılında İstiklal İlkokulu ve Atatürk İlkokulu 1961'de Cumhuriyet İlkokulu, 1962' de Pınarbaşı İlkokulu, 1982' de Esentepe İlkokulu, 1988' de Fatih İlkokulu ve 1989 yılında Mehmet Akif İlkokulu hizmete açılmıştır. Cumhuriyetin ilanı ile beraber her vilayette bir Öğretmen Okulu açılmasına karar verilmiş, Maraş'ta açılacak olan Öğretmen Okulu, Elbistan'da Gazipaşa İlkokulu'nda tedrisat yapmak üzere "Maraş Darulmuallimini" adı alhnda öğretime başlamıştır. İki sene eğitim öğretim yaphktan Sivas' a aktarılmıştır. 1927 yılında Kadı İbrahim Efendi evinde iki sınıflı olarak ikmal mektebi tekrar açılmış olup, 1939 yılına kadar devam etmiş, Mükrimin Halil Lisesi'nin eski binasına taşınmıştır. 1961 yılında Özel Mükrimin Halil Lisesi açılmış, 1962 yılında gelen müfettişlerce resmileştirilmiştir. 1972 yılında Kümbet İlkokulu'nda geçici bir ortaokul açılmış olup, bu okul daha sonra Gazi Mustafa KemalOrtaokulu'na taşınmıştır. 1969 yılında Ekinözü Ortaokulu, 1971 yılında Nurhak Ortaokulu, 1972 yılında Büyükyapalak Ortaokulu, 1974 yılında Sevdilli, İğde Ortaokulu, 1975" e Gücük Ortaokulu, 1986"e Elbistan Ortaokulu, 1987"e Köşk İlköğretim Okulu, 1976 yılında Kız Meslek Lisesi, İmam-Hatip Lisesi, Ticaret Lisesi, 1982 yılında Endüstri Meslek Lisesi, 1989 yılında Ekinözü Lisesi hizmete açılmış olup, tedrisata devam etmektedirler.